Originals


Plaats reactie
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

03-12-2016 02:34

Ga zelf ook altijd uit van zo’n 40 procent voor wat betreft de eiwitten en vetten. Verschil is, dat ik een hoger vetgehalte gebruik en daardoor dus een lager eiwitgehalte heb in mijn aas.
Zeg maar, 20 – 25 procent eiwit en 15 – 20 procent vet.
Een grotere vis heeft denk ik niet zoveel eiwitten nodig (i.v.m. de groei), dus een overschot gebruikt ie dan voor de energievoorziening of zet ie om in vet. Is er een ernstig tekort aan voedsel, dan kan ie aminozuren ook nog eens omzetten in glucose, om het bloedsuikergehalte op peil te houden. Is natuurlijk het laatste wat ie wil, maar als het echt nodig is heeft ie geen keus. Is ook wat er gebeurt met terminale patiënten (ik weet het, is een lullige vergelijking), maar zo werkt het nou eenmaal. Dus, dan eet ie zichzelf als het ware op, met als gevolg gewichtsverlies. In de praktijk zal dit overigens zelden voorkomen.
Vissen hebben een voorkeur om vetzuren te gebruiken voor de energievoorziening, daarnaast zijn ze nodig voor meerdere andere lichaamsprocessen. O.a. voor de vorming van het kuit, vergelijk het maar met een kippenei, zit naast eiwitten, ook heel veel vet in.
Waar ik heen wil natuurlijk is het belang van de juiste vetten (of eigenlijk vetzuren) in je aas.
Eiwitten en koolhydraten zijn meestal de macronutriënten waar vooral over gepraat wordt in het aaswereldje. Vetten (ik heb het al eerder gezegd) zijn meestal het ondergeschoven kindje en waarschijnlijk geheel onterecht.
Ik ben ook maar een amateur, maar ik denk dat de cirkel bijna rond is. Heb wat rigs betreft alles overboord gegooid en wat goed aas betreft moeten we denk ik ook het nodige overboord gooien en weer gewoon visvoer maken, maar dan wel toegespitst op de grotere vissen en met de juiste ingrediënten en verhoudingen.
In de visindustrie gaat het vooral om zo goedkoop mogelijk, wat dat betreft hebben wij als vissers natuurlijk wel een streepje voor.

Grote vraag is, werkt het ook echt?
Op druk beviste (afgesloten) wateren op zeker, in ieder geval als je wilt blijven vangen voor een langere periode.

Hoe je het doet is in principe niet zo moeilijk, zoals al eerder gezegd, goed aas gaat om het totaalplaatje. Meer is het niet.

Snap nou b.v. ook het hoe en waarom van linolzuur en linoleenzuur.

Wat de meeste aasbedrijven maken, gaat over heel iets anders.
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

03-12-2016 12:56

viewtopic.php?f=35&t=13030&start=50


Mooie discussie zeker als we kijken naar het punt homeostase. Leuke ervan is dat karpers wat voedsel aangaat zich in de natuur niet kunnen aanpassen daar zij sterk afhankelijk zijn wat er op dat moment van het jaar aanwezig is. Evolutie aanpassingen gaan in het algemeen niet zo snel!!!!


Groet,
Peter
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

03-12-2016 16:19

Heb een aantal artikelen voor de Community geschreven, maar die heb ik om een aantal redenen teruggetrokken.
Doe er verder toch niks mee, daarom plaats ik ze maar hier.
Misschien doe ik er nog iemand plezier mee. Sluit een beetje aan op het topic waar Peter naar verwijst.

Attractie van aas, hoe werkt het?

Attractie is tegenwoordig het toverwoord binnen de aasindustrie. Dat het meerwaarde heeft, is in ieder geval een bewezen (wetenschappelijk) feit. Karpers hebben namelijk hele scherpe zintuigen voor reuk en smaak en dat is hun chemoreceptie. Wat doet hun chemoreceptie? Tientallen receptoren voor geur en smaak kunnen bepaalde stoffen detecteren, die de zintuigen prikkelen en dus mogelijk attractie hebben voor de karper. Daarnaast kunnen ze een vis aanzetten tot azen. Vissen kunnen overigens alleen stoffen waarnemen die opgelost zijn in water Een geurspoor in het water betekent b.v. er valt mogelijk iets te halen, oftewel een duidelijke prikkel en zoeken naar de bron. Attractie gaat niet alleen om geur, maar vooral ook om smaak. Geur draait om lokaliseren (arousal) en smaak gaat vooral om vindt een vis iets lekker of niet. Attractie draait dus simpel gezegd, primair om het feit, vindt een karper iets lekker of niet. Zo niet, dan spuugt ie het weer uit.

Welke stoffen hebben attractie?
Dit zijn vooral wateroplosbare stoffen met een zogenaamd laag moleculair gewicht. Klinkt misschien moeilijk, maar is het niet. Veel van die stoffen worden namelijk tegenwoordig al gebruikt in karperaas. Vrije aminozuren zijn denk ik wat dat betreft het bekendst bij de meeste vissers en worden dan ook zeer veel gebruikt in de aasindustrie.
Er zijn er natuurlijk meer, zoals b.v. quaternaire ammoniumverbindingen, nucleotiden en nucleosiden en organische zuren. Allemaal natuurlijke stoffen, die ook voorkomen in de uitscheidingsproducten en extracten van zijn dagelijks voedsel. Dat verklaart denk ik dan ook de attractiewaarde van die stoffen. Een karper is primair een bodemazer en heeft dus bepaalde tools nodig om zijn voedsel te kunnen lokaliseren en dat is zijn chemoreceptie. Werkt natuurlijk perfect en of het nou licht of donker is, dat maakt totaal geen verschil.
Ik ben er dan ook van overtuigd, dat een karper het meest gebruik maakt van zijn geur- en smaakzin. Neemt niet weg, dat overdag op heldere wateren zijn zicht waarschijnlijk ook mede een rol speelt bij het lokaliseren van aas.

Waar zitten die stoffen in?
Vrije aminozuren zitten vooral in gehydrolyseerde en gefermenteerde producten. Voorbeelden zijn b.v.: corn steep liquor, aminol, krill hydrolysaat, lever hydrolysaat, vissaus, oestersaus en sojasaus. Daarnaast zitten ze ook gewoon in veel dierlijke melen en dierlijke bijproducten als vismeel en gevogeltemeel (poultrymeal). De concentratie is in de laatstgenoemde producten natuurlijk wel lager dan in de gehydrolyseerde en gefermenteerde stoffen.
De bekendste voorbeelden van quarternaire ammoniumverbindingen zijn betaïne en glycine betaïne, stoffen die in de aquatische industrie ook daadwerkelijk toegevoegd worden aan het voer. Betaïne versterkt in aas ook de werking van vrije aminozuren.
Inosinezuur en de afgeleiden daarvan zijn nucleosiden en worden veel toegepast in de voedingsmiddelenindustrie als smaakversterker, b.v. in Maggi en bouillons. Gistextract heeft een relatief hoog gehalte aan nucleosiden en nucleotiden en heeft mede daardoor waarschijnlijk attractie voor vissen. Zit ook in heel veel producten die in de schappen van de supermarkt liggen, zoals o.a. het roemruchte Oxo vleesextract.
Citroenzuur, melkzuur en boterzuur zijn organische zuren die door sommige vissers al gebruikt worden in aas. Doordat zuren de pH van het aas verlagen, hebben ze daarnaast ook nog het voordeel dat ze een antimicrobiële werking hebben in het darmstelsel van een karper.

Een karper is een omnivoor, dus heeft ook receptoren voor koolhydraten en wat aas betreft gaat het dan meestal over zetmeelrijke producten, zoals b.v. particles en die hebben natuurlijk ook de nodige attractie. Vistechnisch gezien en de witvis gevoeligheid, zijn voor mij de reden dat ik ze alleen voor het penvissen gebruik. Veel boilievissers vissen en voeren tegenwoordig met van die goedkope bollen en er zijn momenteel zelfs al zogenaamde voerboilies te koop voor twee Euro de kilo. Deze (voer)boilies worden zo goedkoop mogelijk geproduceerd. Verwacht dan ook een zeer 'basic' bolletje met vrijwel geen attractieve toevoegingen. Enkel een geurtje, kleurtje en een smaakje. Instant kan je er best wel een vis op vangen, maar meer is het voor mij niet. Ik zie het om me heen gebeuren, binnen de kortste keren valt het stil en wordt er bijna niks meer op gevangen. Misschien zijn karpers toch wel veel meer fijnproevers dan de meeste vissers denken.

Welke stoffen zijn er nog meer?
Er zullen ongetwijfeld meer stoffen zijn, die attractiewaarde voor vissen hebben. Voorwaarde is wel, dat ze wateroplosbaar moeten zijn en dat een karper er receptoren voor moet hebben.
Kruiden en specerijen worden b.v. ook vaak toegevoegd aan aas. Er kan best een deel wateroplosbaar in die producten zitten, die een vis lekker vindt. Uitsluiten kan je het in ieder geval niet. Probleem is, we kennen die stoffen niet, omdat er geen onderzoek naar is gedaan.
Dus ben je afhankelijk van praktijkervaringen van vissers en hoe objectief zijn die?
Synthetische flavours, ook zoiets, hebben ze überhaupt meerwaarde? Persoonlijk geloof ik er niet zo in en daarom gebruik ik zelf liever natuurlijke producten waarvan aangetoond is dat vissen ze lekker vinden.

Hoe komen we trouwens aan al die kennis, voor wat betreft aas?
Door de visvoeder industrie, die hebben n.l. het geld voor onderzoek naar attractiewaarde van bepaalde stoffen. Is globaal een gigantische markt en die wil om meerdere redenen af van het gebruik van vismeel. Hangt o.a. af van de prijs en de beschikbaarheid. In de meeste commerciële karpervoeders zit b.v. tegenwoordig nog maar maximaal vijf procent vismeel en de industrie wil naar nul procent.
Plantaardige en bepaalde nieuwe dierlijke (bij)producten zijn een alternatief, veel plantaardige producten vinden vissen niet lekker, dus een goede smaak (attractie) van het voer is van essentieel belang.

Wat doen die wateroplosbare stoffen in je aas nog meer?
Heel interessant onderwerp, vissen kunnen namelijk ook het nodige leren, voor wat betreft je aas! Onderzoekers noemen dat een chemical search image, simpel gezegd, na een aantal dagen zit jouw bol op zijn harde schijf, oftewel een karper herkent je bol, b.v. door de verhouding van bepaalde wateroplosbare stoffen. Het leervermogen berust overigens puur op de reukzin. Voorwaarde is m.i. wel, dat het ook een goede bol moet zijn, b.v. qua verhouding van de macronutriënten in combinatie met voldoende attractie, zeg maar: het moet wel lonen voor de karper. Het aas is lekker en daarnaast kan ie er het nodige uit halen en dan komt ie er ook op terug. Dan heb je wel een heel groot voordeel natuurlijk. Beetje de omgekeerde wereld, niet afromen maar opbouwen. Zit je bol goed in elkaar, dan blijft ie vangen (omdat een karper hem kent) en wordt mogelijk op langere termijn zelfs nog beter, doordat het aantal vissen dat je bol kent steeds groter wordt.
Wat maakt het verschil in vangsten? M.i. een simpel verhaal en dat is het aantal aasopnames, des te meer, des te groter de kans dat je een vis haakt. Meer is het volgens mij niet. Dus het juiste aas speelt tegenwoordig ook nog wel degelijk een rol! Een slechte bol doet mogelijk namelijk precies het omgekeerde.

Samengevat, in een goede bol, is (extra) attractie in de meeste gevallen dan ook van absolute meerwaarde.

Of je nou instant vist of niet, dat maakt niet zo heel veel uit. In beide gevallen kan het in ieder geval een verschil maken. Wonderaas bestaat helaas niet, maar aas met voldoende attractie, waarover nagedacht is wel.

Daarover een volgende keer meer. Attractie, hoe pas je het toe?


Deel 2

Attractie van aas, hoe pas je het toe

Ga er eerst nog wat dieper op de materie in dan in deel 1.
Om te beginnen: wat wil je met aas bereiken, ergo wat is de belangrijkste functie van aas?
Voor mij in eerste instantie aas dat een karper prikkelt, voor wat betreft zijn reuk- en zijn smaakzin. Chemische signalen zijn in de onderwaterwereld de toverwoorden! Het wateroplosbare deel van je aas moet een bepaald signaal afgeven wat voor een vis attractie heeft en vervolgens (hopelijk) triggert om iets te doen met die informatie. In eerste instantie, is geur overigens altijd de prikkel! Geur draait vooral om opwinding en betekent mogelijk een voedselbron. Besluit een karper de herkomst van het signaal te onderzoeken en dus te lokaliseren, dan ben je al een heel eind op de goede weg. Heeft ie de voedselbron gelokaliseerd, gaat ie het testen (proeven), en slikt ie het door, dan zijn we waar we wezen willen. Klinkt simpel, maar er komt natuurlijk wel wat bij kijken.Geur en smaak zijn dus twee verschillende systemen en hebben dan ook verschillende functies. Je zou je kunnen afvragen waarom dat zo is. Meest logische verklaring is, dat het geursysteem vooral gespecialiseerd is in wateroplosbare uitscheidingsproducten van een (mogelijke nieuwe) voedselbron. Smaak is veel selectiever en bepaalt de kwaliteit van de voedselbron, oftewel in ons geval het aas.

Hoe pas je attractie toe?

We kennen de stoffen, is dus vooral een kwestie van, hoe maak je er het beste gebruik van.
Wat blijkt uit onderzoek? Mengsels werken beter dan enkelvoudige stoffen en versterken vaak elkaars werking. Enkelvoudige stoffen toevoegen aan je aas, zoals bepaalde aminozuren, betaine en bepaalde organische zuren heeft dan ook weinig zin. Het gaat om het totaalplaatje. Welke stoffen lokken dan ook de sterkste reactie uit? Dat zijn natuurlijke producten en natuurlijke extracten. En nou wordt het leuk natuurlijk! Waarom? Omdat veel aasbedrijven die producten al in hun assortiment hebben en we dus als karpervisser genoeg keuze hebben op dat gebied. Daarnaast kun je ook nog eens het nodige gewoon uit de supermarkt halen.
Het wordt nog mooier, we weten van bepaalde attractieve stoffen ook waar wat in zit, b.v. voor wat betreft de marine ingrediënten. In vis zit b.v. veel creatine (waarschijnlijk een stof die ook attractie heeft), melkzuur en inosine. In kreeftachtigen (krill en garnalen) en weekdieren (squid en oester) zit b.v. veel betaine. De laatste twee verschillen dan wel weer in het voorkomen van bepaalde aminozuren die attractie hebben.
Waar wil ik heen? Combineer je ingrediënten uit de verschillende productgroepen en je zit mogelijk op rozen. Zijn bovendien allemaal natuurlijke producten en in principe kan je die dus ook niet overdoseren. Daarnaast hebben ze ook nog eens veel voedingswaarde. Tot 75 ml.
per k.g. droge mix is b.v. dan op zich ook geen enkel probleem.

Samenstelling van je aas speelt ook een rol. Consequentie is wel, dat je zelf je bollen moet draaien. Niet iedereen heeft de kennis, of de tijd, etc. om dat te doen. Dus koop je bollen, dan kun je die alleen soaken of coaten, of eventueel beide combineren. Vis je instant, of voor een paar dagen dan kan extra attractie in dat geval ook zeker in je voordeel werken.
Draai je wel zelf, dan kun je een bol maken met een goede voedingswaarde en een combinatie van attractieve stoffen toevoegen, die voor een heel breed spectrum zorgen in je aas. De attractieve stoffen zorgen er voor, dat een karper je aas direct herkent als een (waardevolle) voedselbron. Betekent dus meer aasopnames en makkelijker vangbare vissen. Bijkomend voordeel is denk ik vooral dat er veel minder snel een negatief zoekplaatje ontstaat, doordat er meerdere stoffen in je aas zitten, die attractie hebben. Met andere woorden, je bol kan dus in principe voor een heel lange periode vis op de mat brengen.


Voedingswaarde

Aas is al tig jaren een hot item in het karperwereldje en dat is het tegenwoordig nog steeds.
Daarnaast is het natuurlijk ook big business geworden. Er komen dan ook nog steeds nieuwe spelers op de markt, allemaal met hun eigen claims, die ook een stukje van de taart willen. Veel aasbedrijven maken denk ik best goede bollen. De vraag is dan, waarom zou je nog zelf draaien? Oftewel, kun je als thuisdraaier nog wel een verschil maken? Moeilijk te beantwoorden vraag, maar als ik naar de praktijk kijk, denk ik van wel. Veel van die fabrieksbollen, laat ik ze zo maar noemen, schieten m.i. toch vaak net wat tekort.
Aas maken op zich is overigens helemaal niet zo moeilijk, je hebt de basis, de voedingswaarde en de attractie, thats all.
Voedingswaarde betekent voor mij vooral een goede verhouding van de eiwitten, vetten en koolhydraten. Waar hebben we het dan over? Globaal (voor volwassen vissen), ongeveer 20 - 25 procent eiwit, 15 - 20 procent vet en zo’n 50 procent koolhydraten. (de rest is as gehalte en ruwe celstof). Is een beetje een gemiddelde, de energiebehoefte b.v. speelt in de verschillende jaargetijden ook een rol, maar dat is een ander onderwerp en iets voor een volgende keer.
Moet iedereen aan het thuisdraaien? Natuurlijk niet, met veel gekochte bollen is prima vis te vangen en bovendien kun je die altijd nog soaken, of coaten en daardoor nog wat extra attractie geven.
Heb je echt verstand van aas (schiet mij maar lek) en weet je ook nog iets van de stofwisseling van vissen, oftewel de energiebehoefte, dan kun je op bepaalde wateren m.i. op dat gebied mogelijk ook extra voordeel halen. Vissen hebben nou eenmaal bepaalde behoeftes in verschillende delen van het jaar. Veel karpervissers zullen het onzin vinden, maar ik geloof er wel in. Vindt een karper je aas ook nog eens erg lekker en het plaatje is denk ik compleet.

Doseringen

Zoals al gezegd natuurlijke producten en extracten hebben de hoogste attractiewaarde voor een karper. Dat hoeven overigens niet altijd perse hoge concentraties te zijn. Een karper kan namelijk de meeste stoffen al in zeer lage concentraties waarnemen. Daarnaast krijg je op sommige wateren te veel last van witvis bij hoge concentraties. Je zal dus per water een keuze moeten maken. B.v. op een rivier kun je ze waarschijnlijk beter helemaal achterwege laten. Die stoffen zitten ook in de melen zelf en dan kun je misschien beter alleen die gebruiken.
Heb je geen last van witvis en ga je uit van b.v. 75 ml. per kilo droge mix, dan kun je maar raak combineren. Gebruik je daarnaast ook nog eens je combi als soak en je aas gaat bijna direct de wateroplosbare stoffen uitlekken, die ook in precies dezelfde verhouding in je bol zitten. Heb je mogelijk een dubbel voordeel. Ik soak mijn bollen soms wel en soms niet en eerlijk gezegd heb ik persoonlijk niet echt een verschil kunnen bemerken. Dus m.i. is het niet perse een must.
Alle aasbedrijven hebben tegenwoordig producten in hun assortiment, die b.v. het haakaas extra attractie geven en producten die als soak gebruikt kunnen worden. Nadeel voor mij is, dat je niet weet wat er in zit en mogelijk is het gebakken lucht, oftewel de vis wordt duur betaald. Daarnaast kun je het zelf ook nog eens veel goedkoper maken.
Je haakaas extra attractie geven. Kan het werken? Ja, maar alleen als je single hook vist. In alle andere gevallen is het m.i. meestal onzin. Ik kan het denk ik ook aantonen, waarom dat zo is. Is ook iets voor een volgende keer.

We weten nou welke stoffen attractie hebben, waar ze in zitten en hoe je ze het beste toepast.
Je aas zelf speelt ook een rol, in ieder geval als je voor de langere termijn gaat.
Daarover meer in deel 3, oftewel de praktijk. Aas waarover nagedacht is, hoe maak je het, en waar gebruik je wat.

Deel 3

Aas en attractie in de praktijk

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen, wat is een goed aas (voor de langere termijn) en waar moet het aan voldoen. Bestaat m.i. uit drie peilers, de energiewaarde, de voedingswaarde en de extra attractie

De energiewaarde.

In de vorige delen hebben we het al gehad over attractie en voedingswaarde. Voor mij is er nog een criterium en dat is de energiewaarde van je aas, aangepast aan de verschillende seizoenen. Vissen zijn koudbloedig en hebben dus afhankelijk van de watertemperatuur verschillende energiebehoeftes in bepaalde delen van het jaar. In de winter is die nihil en in de zomer is de behoefte het hoogst. Een karper zal dan ook altijd proberen om aan zijn dagelijkse behoefte aan energie te voldoen, zo niet dan moet ie zijn reserves aanspreken. Kunnen we daar als karpervisser wat mee? Volgens mij wel, maar het verschilt natuurlijk wel per water. Waarom vangen we b.v. überhaupt vissen met ons aas? O.k. hij zal het ook lekker vinden, maar het is in de eerste plaats vooral gemakkelijk verkrijgbaar voedsel, dat voor de energievoorziening dient. Mogelijk kan een verschil in de energiewaarde van je aas, per seizoen een verschil maken. ’s Zomers zou je dus het beste een energierijk aas kunnen gebruiken en in de koudere perioden aas met een lagere energiewaarde. Waar zit het meeste energie in? In vetten natuurlijk. Voor veel vissers zijn tijgernoten favoriet in de zomer en wat zit er veel in tijgernoten? Twee keer raden!
Hoe krijg je dat voor elkaar in je aas? Door olierijke melen te gebruiken, of olie toe te voegen. B.v. pindameel, gemalen hennep, of tijgernootmeel aan je mix toe te voegen. Je kunt in de koude periodes ook bewust aas maken met minder energie, dus met weinig vetten en met producten die veel cellulose bevatten, zoals tarwezemelen. Minder energie betekent in principe meer eten! Daarnaast versnellen vezelrijke producten de darmpassage.
Zoals gezegd, het zal per water verschillen, hangt vooral af van de hoeveelheid beschikbaar voedsel op een water en dat kan door vissers veroorzaakt worden, of het kan van natuurlijke oorsprong zijn. Dan nog, zeker het proberen waard, omdat een vis er mogelijk voorkeur voor heeft!
Praktijkvoorbeeld van afgelopen zomer, heb bewust met een bol met veel vetten gevist (door het gebruik van pindameel en gemalen hennep) en het liep de hele zomer als een trein! O.k. voedingswaarde en attractie zullen natuurlijk ook een rol hebben gespeeld, maar het zet je in ieder geval wel aan het denken!
De voedingswaarde

Ik ben een ouderwetse visser en gebruik bijna altijd een compleet diervoeder in mijn mixen. Het waarom is simpel, omdat alles er in zit voor wat betreft eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en sporenelementen. Misschien niet precies in de juiste verhoudingen voor een karper, maar er zit mogelijk net een stof in, die op een bepaald water schaars is. Ook zijn het altijd al heel goede vangers geweest en diervoeders worden dan ook tegenwoordig nog steeds veelvuldig gebruikt in aas. De mogelijkheden zijn legio: kattenbrokken, hondenbrokken, complete birdfoods, forellenvoer etc. Gebruik je 40 tot 50 procent als basis, dan kun je altijd nog wel zo’n 20 - 25 procent attractieve natuurlijke melen toevoegen. In die diervoeders zitten namelijk al bepaalde bindmiddelen, dus daar kun je dan wat op bezuinigen.
Je kunt natuurlijk ook zelf je aas samenstellen met melen die verschillende attractiewaarde hebben en daardoor dan ook heel goed combineren, zoals bijvoorbeeld vismeel, squidmeel, krillmeel, vleesmeel, levermeel en gevogeltemeel. Ga je uit van ongeveer 50 procent basis, dan hou je ruimte over voor zo’n 35 procent dierlijke melen, de rest kun je dan gebruiken voor je eipoeder en als je daar behoefte aan hebt, eventueel nog wat extra uitharding (b.v. ei albumine).

Ik zal bovenstaande twee peilers nog even verduidelijken met de uitkomsten van een onderzoek aan jonge karpers. Hieruit blijkt dat de vissen uit verschillende voedselbronnen zelf een uitgebalanceerd dieet kunnen samenstellen en tevens dat vissen in staat zijn om bij een verandering, ook hun energieopname kunnen aanpassen!

Uitgangssituatie: 5 groepen vissen in grote aquaria met drie voederautomaten, (waar ze zelf hun voedsel uit kunnen halen), één met 75% eiwit en 25% koolhydraten, één met 75% eiwit en 25% vet en één met 50% vet en 50% koolhydraten.
Ongeacht de positie van de voederautomaten, stelden de vissen een dieet samen van 63% eiwit, 19% vet en 18% koolhydraten.
Als de eiwitrijke diëten werden verdund met 50% cellulose, verhoogden de vissen hun voedselopname om het verlies aan energie te compenseren. De samenstelling van hun menu veranderde nauwelijks (63% eiwit, 16% vet en 21% koolhydraten).

Bovenstaande betreft heel jonge vissen en voor volwassen vissen gelden hele andere verhoudingen voor wat betreft de eiwitten, vetten en koolhydraten. Gaat puur om het principe, dat vissen het in ieder geval kunnen. Doen vissen dit ook in de praktijk? Lijkt me logisch, maar ze zijn in dat geval natuurlijk wel afhankelijk van wat er onderwater beschikbaar is. Ik herhaal het nog maar eens. Het zal per water verschillen, hangt vooral af van de hoeveelheid beschikbaar voedsel op een water en dat kan door vissers veroorzaakt worden, of het kan van natuurlijke oorsprong zijn.
Waarom laten vissen b.v. vaak je bollen links liggen? Iets met voorkeuren en aasmodus misschien?

extra attractie (de krenten in de pap)

Wat is er te koop? Heel veel, zowel in de supermarkt, als bij aasbedrijven. Wij mensen zijn er gek op (en gebruiken het dan ook dagelijks) en vissen ook. Smaak is alles!
Goede producten uit de supermarkt zijn b.v.: sojasaus, vissaus, oestersaus, Maggi, Oxo vleesextract etc. Allemaal gewoon te koop bij een goed gesorteerde A.H. winkel. Moet je wel de echte kopen en niet die van A.H. zelf. Maak je een mix van deze producten, b.v. met allemaal gelijke delen en vervolgens 25 ml. per kilo droge mix, of als soak over een kilo bollen toevoegen en je hebt al heel veel extra attractie in je aas! Met deze producten zou ik niet te hoog doseren (maximaal 50 ml.), omdat in veel van die producten ook smaakversterkers zitten.
Bij de aasbedrijven is nog veel meer te koop. De combinatie, daar gaat het om, want ze hebben ook allemaal verschillende attractiewaarde. Hetzelfde als bij de melen. Zoals.: liquid krill compound, liquid fish hydrolysate, liquid liver hydrolysate, squidextract, c.s.l. en (liquid) gistextract. Dit zijn natuurlijke producten en die kan je zonder problemen doseren tot 75 ml. per kilo droge mix.
Persoonlijk maak ik altijd een mix van supermarkt producten en liquids die ik bij aasbedrijven koop.
Samengevat, maak je zelf je aas, of gebruik je de producten als soak over je gekochte bollen en je kunt waarschijnlijk een verschil maken. Hoe groot dat is, laat ik in het midden. Ik denk persoonlijk dat goed aas op veel wateren nog steeds een belangrijke factor is, misschien tegenwoordig nog wel meer dan vroeger, tenminste op drukbeviste wateren.
Kwaliteit, geur en smaak is waar het allemaal om draait: zoeken, lokaliseren en eten, meer is het niet en scoort jouw bol op dat gebied net wat beter dan de rest en je hebt een streepje voor.

Aan de andere kant, we moeten ook reëel blijven. Aas in natuurlijk maar één van de facetten van de hedendaagse karpervisserij.
Je manier van voeren kan ook iets toevoegen, oftewel hoe kunnen we optimaal gebruik maken van de chemische signalen in de onderwaterwereld, in b.v. stromend water of stilstaand water.
Zoekt en gij zult vinden, dat is de truc en een vis is er een ware meester in!

Deel 4

Attractie, zoekt en gij zult vinden.

Door de chemische signalen die je aas afgeeft, kan een vis je aas lokaliseren. Hoe doet een karper het? Onbekend terrein voor de meeste vissers denk ik. Hangt vooral af van het soort water, b.v. stromend of niet stromend, groot of klein (i.v.m. onderstroom), windkracht en windrichting etc. Die wateroplosbare stoffen vormen, wat onderzoekers een geurpluim noemen in het water, en die verschilt natuurlijk ook nog eens per water. Gaat er om, er zit altijd een verschil in de concentratie van je deel oplosbaar onder water.
Dus hoe vindt ie het juiste spoor? Om het zo duidelijk en simpel mogelijk uit te leggen, ga ik voor het gemak even uit van één bol op stromend water. Je bol is de bron en die lekt wateroplosbare stoffen uit (b.v. bepaalde vrije aminozuren), die attractie voor een vis hebben. Zijn geursysteem detecteert die en stuurt een signaal naar zijn hersenen, er valt mogelijk wat te halen. Heeft een vis honger, of is het zijn aasperiode dan gaat ie zoeken naar de bron. Sommige vissoorten doen dat op geur en andere doen dat op smaak. Daarnaast speelt de zijlijn waarschijnlijk ook een rol. Voor een karper is naar mijn weten niet bekend, van welk zintuig die vooral gebruik maakt. Zou me overigens niks verbazen dat ie het op reuk en smaak (zijn baarddraden) doet. Maakt ook niet zoveel uit, het gaat om het principe. De reuk- en smaakzin bij vissen zijn gepaard, oftewel een vis heeft ze aan beide kanten. Gaat ie zoeken naar de bron, dan is dat een perfect hulpmiddel. Waarom? Omdat ie het verschil in concentratie kan bepalen, tussen links en rechts. Vissen ruiken namelijk in stereo. Net zoiets als ons gehoor, er is een verschil in waarneming tussen links en rechts. Hogere concentratie rechts, gaat een vis naar rechts, hogere concentratie links, gaat ie naar links. Natuurlijk zit ie ook wel eens mis en gaat ie te ver naar één kant, dus moet ie bijsturen. Trial and error speelt namelijk ook een rol. In ieder geval, op een gegeven moment komt een karper dicht bij de bron, in dit geval je bol en de laatste meters zijn dan een peulenschil.

Stilstaand water is ook altijd min of meer in beweging, door b.v. de wind, vissen die er overheen zwemmen, de dichtheid etc. maar op stilstaand water ontstaat meer een geurwolk. (zie tekeningen).

Je voerstrategie speelt dan ook op elk water altijd een rol.

Ik heb het dus, voor alle duidelijk niet over voorvoeren, maar over instant vissen. Wat is dan logisch? Daar draait het om.
Allereerst is je stekkeuze natuurlijk heel belangrijk, dus kennis van het water dat je bevist. Daar zijn genoeg artikelen over geschreven, dus dat laat ik hier buiten beschouwing, gaat mij puur om het feit, hoe vindt een vis je aas en hoe kun je daar met je voerstek zo efficiënt mogelijk gebruik van maken. We praten over opgeloste stoffen (b.v. aminozuren) in het water, die een karper gebruikt om de bron te vinden. Des te groter het gebied (of gebieden) met atractie, des te meer vissen je zult bereiken. Simpel rekensommetje toch? Is dat niet wat we willen bereiken. Meer geprikkelde vissen, betekent n.l. ook, verhoogde vangstkansen.
Grootste verschil zit er natuurlijk tussen (min of meer) stilstaand water en stromend water.
In stromend water ontstaat een heel lang, maar ook heel smal geurspoor. Als je veel attractie gebruikt zal een vis die zelfs op grote afstand zwemt, dat spoor nog kunnen waarnemen.
Ik heb zelf nog nooit op een rivier gevist, maar als ik het zou doen, zou ik een hele smalle en zo lang mogelijke voerstek maken haaks op de oever en er met mijn haakaas vlak voor vissen. De eerste klap is een daalder waard, zeg maar! Voer je verspreid, dan blijft ie stroomopwaarts zwemmen, voer je in een heel smalle lijn, dan gaat ie waarschijnlijk draaien, als ie je voerstek gepasseerd is.
Op stilstaand water gelden andere regels, des te groter je voerstek des te beter, dus daar kun je beter verspreid voeren, of meerdere stekken redelijk verspreid aanvoeren, b.v. op verschillende afstanden vanaf de oever. Er zijn natuurlijk nog andere trucjes, veel aas geconcentreerd voeren op een klein oppervlak, net voor je gaat vissen, werkt b.v. soms ook heel goed en dan kan het ook nog eens heel snel gaan. Bij een goed bestand, zou ik ook altijd met één hengel single hook vissen, op een potentiële goede stek. Heb het dit jaar meerdere keren toegepast en het werkt gewoon prima op druk bevist water.

Vistijd en grootte van het water is wel een belangrijke factor in het geheel uiteraard.

Karpervissen is tegenwoordig ook meer en meer strategie geworden en alles draait om kansberekening: hoe, wat, waar en wanneer?
Trial and error, maar daardoor zeker niet minder leuk, integendeel!
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

04-12-2016 02:26

pj otte schreef:https://karperwereld.nl/board/viewtopic.php?f=35&t=13030&start=50

Mooie discussie zeker als we kijken naar het punt homeostase. Leuke ervan is dat karpers wat voedsel aangaat zich in de natuur niet kunnen aanpassen daar zij sterk afhankelijk zijn wat er op dat moment van het jaar aanwezig is. Evolutie aanpassingen gaan in het algemeen niet zo snel!!!!

Groet,
Peter


In natuurlijke omstandigheden is een karper inderdaad afhankelijk van het aanbod per seizoen. Benthos , b.v. in de vorm van rode muggenlarven, is niet het gehele jaar aanwezig, dus in die perioden moet de vis een alternatief zoeken en dat verschilt natuurlijk ook nog eens per water.
Evolutionair gezien zijn Cypriniden de grote winnaars in het spel en onze vriend slaat natuurlijk alles en kan zich moeiteloos aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Er is denk ik dan ook geen vis, die zoveel op ons lijkt dan C. carpio. Een generalist pur sang en in veel landen waar ie van oorsprong niet voorkomt dan ook een plaag.
Wat ik niet weet, of dat van oorsprong ook gekweekte vissen zijn, dat zou namelijk ook nog het één en ander kunnen verklaren. We kweken een beest, dat zelfs van scrap kan leven, een echte die hard zeg maar. Hij was het waarschijnlijk al, waarom is men anders ooit begonnen met het kweken van karpers? De slimste en sterkste jongens (of meisjes) blijven over tijdens het kweken en we hebben een monster gecreëerd. Geen natuurlijke selectie, maar kunstmatige selectie en dan kan het wel heel snel gaan. In Nederland heeft ie natuurlijk een probleem en dat is zijn kans op voortplantingssucces, oftewel die is hier heel klein. De echt grote vissen van het oorspronkelijke bestand (in ieder geval in Friesland) zijn verdwenen en je ziet nou een ander type vis, voor wat betreft de schubkarpers. Daarnaast worden er hier momenteel vooral skp vissen gevangen en dat zie je aan de vangsten.
Kunnen die zich wel succesvol voortplanten? We zullen het zien. Misschien hebben we dus wel een nieuw monster gecreëerd.

Tot slot nog even iets over de essentiële vetzuren linolzuur en linoleenzuur. Daar kan een vis niet zonder en moet ie dus uit zijn dieet halen. Er zijn er nog een paar (zitten b.v. in visolie), maar die kan ie ook synthetiseren uit linolzuur en linoleenzuur.
Zalmolie zit volgens mij in het aanbod van veel aasbedrijven, maar voegt dus eigenlijk helemaal niks toe.
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

04-12-2016 04:44

Kwam tot voor kort nog voor dat men juveniele kweekkarper te snel overzetten van plankton op vast voedsel waarin te weinig verschillende essentiële voedingstoffen zaten. Gevolg was karper met klapstaarten en o.a. open kieuwdeksels. Boilies met bestanddelen aan natuurlijk voedsel van de karper heeft dan ook mijn voorkeur als het om het vissen gaat. We zijn o zo bezorgt voor onze hobby vriend dat we daarbij zaken als aas hierbij over het hoofd zien?? Komt al jaren nog maar weinig echt oude vissen tegen op de mat. Of een van de oorzaken de huidige onnatuurlijke voedselbron is moet men mij maar eens vertellen?? Alleen het vangen van veel en dikke sloebers heeft de voorkeur ??????

Natuurwetten vergeten we met zijn alle kijk maar eens hoe sommige reageren op Sebastiaan zijn klimaat pol.

Groet,
Peter
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

05-12-2016 02:53

Heb zelf bewust de topics van Sebastiaan niet gelezen omdat dit een karperforum is.
Zal binnenkort de film eens een keer bekijken. Natuurlijk heb ik wel een mening over het één en ander. De hele biosfeer is een natuurlijk systeem, wat nou nog min of meer in evenwicht is.
Waar ik zelf het meest bang voor ben is, dat we met zijn allen een keer over de grens gaan en het hele systeem chaotisch wordt, oftewel onvoorspelbaar. En dan kan het heel snel gaan. Als dat gebeurt, is het denk ik einde verhaal voor het merendeel van de soorten op onze planeet, inclusief onszelf , dus een massa-extinctie. Die zijn er in de geschiedenis van de aarde al meerdere keren geweest, dus waarom zou dat niet nog eens kunnen gebeuren.
Kan de evolutie weer opnieuw beginnen. Kakkerlakken (taaie rakkers) schijnen dan een goede overlevingskans te hebben, kan vast wel wat leuks opleveren in de volgende miljoenen jaren.
Kunnen we de klok nog terugdraaien? Ik heb er een hard hoofd in, maar misschien zit er ook wel een bepaalde schoonheid in een massa-extinctie. In ieder geval, in het verhaal zelf wel.
Oorzaak? De opperbazen, onze genen, zijn de baas niet meer, daar komt het denk ik op neer. De memen hebben het overgenomen, oftewel onze hedendaagse cultuur en met alle gevolgen van dien. Op zich, leven we momenteel in een geweldige tijd natuurlijk, het kan niet op! Het kapitalisme heeft ons zeer veel gegeven, maar het heeft ook een keerzijde. Het houdt een keer op, teveel is teveel en ga je een keer over de grens, dan is het denk ik helaas einde verhaal.
De economie is de motor waar alles op draait en is in handen van een relatief kleine groep mensen, probleem is, we kunnen dat niet meer terugdraaien natuurlijk, dan wordt het namelijk chaos en dat wil ook niemand.
We sterven dus maar met zijn allen in schoonheid, dat is het alternatief. Wanneer? De tijd zal het leren.

Toch ook nog even on topic. We zijn en blijven tenslotte karpervissers.
Ik geloof in hnv aas en tegenwoordig nog meer dan vroeger, omdat er op heel veel (druk beviste) wateren gevoerd en gevist wordt met aas, waar karpers wel het nodige kunnen uithalen, maar wat verre van compleet is. Vaak zal er dan ook een overschot zijn aan bepaalde nutriënten op een water en dan wordt een vis kieskeurig. Zeg maar, dan neemt ie hier een hap en daar een hap. Zie je ook op bepaalde onderwaterbeelden, o.a. van Korda, die dure Mainline bol spuugt ie weer uit. Er wordt denk ik tegenwoordig veel te veel gevoerd, met allemaal min of meer hetzelfde en de vissen weten dat natuurlijk ook. Natuurlijk heeft ie nog steeds interesse, maar er is geen sprake meer van voedselnijd. Er ligt toch genoeg, dus hij kan voorzichtig zijn, vertrouwt ie het zaakje niet, dan blijft je haakaas liggen. Simpel verhaal.

Vis je met een echt doordachte hnv bol en de vissen kennen die op een gegeven moment dan heb je m.i. een groot voordeel, want de meeste vissen willen die bol natuurlijk. Klinkt misschien eigenwijs, maar ik geloof er wel degelijk in. Daarnaast tonen praktijkervaringen van meerdere vissers dat ook aan natuurlijk. Waarom vangt één visser op een bepaald water veel meer dan wat de rest gezamenlijk vangt? Omdat ie m.i. met het juiste aas vist.
Even terzijde, dat kan mogelijk soms ook maar één bepaalde stof in je aas in en dan is het denk ik meestal een kwestie van geluk, maar bij sommigen misschien wel niet en dan is het toeval, wat ook nog eens toevallig opgemerkt wordt.

De laatste dagen heb ik weer het nodige geleerd over essentiële vetzuren, een echte eye opener. Dat vissen zelfs daarin voorkeuren hebben voor wat betreft hun menu. Ongelofelijk!
Denk dat ik nou de optimale hnv bol kan samenstellen. Heb me er vanmiddag in verdiept en weet nou wat de beste combinatie van een aantal olierijke ingrediënten is, voor wat betreft de behoeftes van een karper. Is overigens gewoon een kwestie van ouderwets rekenen.

De cirkel is rond, het laatste stukje van de puzzel opgelost. Meer is er niet.

Niet één bol, blijft natuurlijk altijd vangen, dat is onmogelijk.

Dat het hnv principe het langst blijft werken, lijkt me wel evident!
Harold Hoekstra
Berichten: 408
Lid geworden op: 29-04-2003 02:00
Locatie: Noord Nederland

05-12-2016 09:06

@Hilco. Ik begrijp dat je het ultieme karperaas hebt gevonden? Je zoektocht is klaar? En nu dan, wat ga je nu doen? Ga je een andere hobby zoeken om al die vrije tijd te vullen?
Bert Timmerman
Berichten: 366
Lid geworden op: 02-12-2012 21:02

05-12-2016 13:37

@Hilco

Vind het een te hoog Kees/ Kornelis Schipper gehalte krijgen, ondanks dat ik bepaalde stukken met plezier van je gelezen heb(en hier en daar ook wat stof tot nadenken heb kunnen sprokkelen). Conclusies worden naar mijn inzien wel erg snel getrokken.

Ben iig erg blij dat ik meestal open water(stelsels) verkies boven de putjes en zo ook nog wat watersense ontwikkel en het niet alleen aan mijn simpele homemade bollen ligt wanneer ik blank.

In ieder geval zal Martin Post blij zijn dat de naam van zijn bollen nu al zo lang in beeld staan.
De wereld is verziekt, maar het leven is mooi!
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

06-12-2016 02:57

Bert,

Ik ga lang niet zover als Kees S. hoor, vind veel van wat hij beweerde dan ook over the top. Ken hem persoonlijk ook niet, maar heb een aantal jaar geleden wel regelmatig contact gehad met een protégee van hem (JWH).
Daarnaast zijn we al weer een aantal jaren verder en weten we ook veel meer, vooral door zelfselectie onderzoek aan vissen. Fascinerende materie overigens.
De visvoerindustrie is daar uiteraard ook erg in geïnteresseerd, geven we de vissen een bepaalde mate van vrijheid in de keuze van hun menu en we hebben mogelijk een groot voordeel, b.v. gezondere en daardoor ook sneller groeiende vissen. Staat nog wel in de kinderschoenen natuurlijk, maar ik denk dat het ook daadwerkelijk toegepast gaat worden in de nabije toekomst.

Ik kijk vooral naar het totaalplaatje, voedingswaarde (en vertering), energiewaarde en attractie. Waarom? Omdat uit onderzoek blijkt, dat vissen daar bepaalde voorkeuren in hebben en dat kun je overigens met heel simpele middelen bereiken.
Met de cirkel rond bedoel ik we zijn weer een beetje terug bij af, maar we hebben tegenwoordig wel meer kennis dan vroeger natuurlijk, omdat veel informatie vrij beschikbaar is op het internet.
Wat ik allemaal beweer is overigens mijn persoonlijke mening en een ander kan en mag er dus heel anders over denken.
Wat toont zelfselectie onderzoek van vissen vooral aan? Vissen kunnen veel meer bepalen voor wat betreft hun menu dan wat de algemene gedachte is. Echt maagdelijke wateren zijn schaars geworden in Nederland, zelfs op de rivieren zijn b.v. veel grote vissen al bekend. Dus de kwaliteit van je aas is m.i. veel belangrijker geworden, vooral ook omdat er door de meeste vissers nog steeds heel veel gevoerd wordt met incompleet aas.
Blanken is tegenwoordig op veel drukbeviste wateren dan ook eerder regel dan uitzondering?
Mijn insteek is, vis je met goed doordachte bol, of m.a.w. een compleet visvoer en je hebt waarschijnlijk een voordeel t.o.v. de rest, omdat je er meer aasopnames op krijgt. Vissen hebben nou eenmaal bepaalde voorkeuren voor wat betreft hun voeding en ze kunnen heel snel bepalen wat er in een bepaalde bol zit. Kost ze waarschijnlijk maar een paar dagen.
Ga je voorvoeren op een bepaald water, dan kun je volgens mij met goed aas wel degelijk een verschil maken t.o.v. de rest.

Voorbeeld, mijn bol (zonder de extra attractie) waar ik volgend jaar mee ga starten, heel simpel toch?

Droge stoffen 1030 gram

150 gram patentbloem
150 gram maïsbloem
100 gram maïsgries
450 gram CéDé protein mix
75 gram gemalen hennep
75 gram gebroken lijnzaad
15 gram lecithine
15 gram fructose

Ongeveer 22 procent eiwit en 16 procent vet en met veel vezels.
Qua voedingswaarde min of meer compleet, voor wat betreft de aminozuren, vetzuren, koolhydraten, vitamines, mineralen en sporenelementen. De extra attractie zorgt vooral ook voor de smaak.
De combinatie van lijnzaad en hennep was voor mij het laatste stukje van de puzzel, de essentiële vetzuren voor een karper (linol- en linoleenzur) in ongeveer de juiste verhouding.
Daar kan een karper niet zonder en die kan ie alleen maar uit zijn voeding halen.
We zullen het zien in het komende jaar.

Is niet de ultieme bol, zoals gezegd niet één bol blijft altijd vangen, dat is onmogelijk. Verandering van spijs doet ook vangen, ik varieer dan ook regelmatig, vis ik weer eens met tijgernoten, dan weer met particles met de pen, single hook, veel voer etc. etc.
Dat is de andere kant van het verhaal, die beesten zijn niet onnozel natuurlijk en met die toeter kunnen ze dan ook het nodige!

Wat Martin betreft, lijkt me in ieder geval een hele sympathieke vent en daarnaast natuurlijk behoorlijk slim en ook nog eens een echte Fries. Een goede kennis van mij heeft me al een paar keer uitgenodigd om samen met hem op een donderdagavond naar de Tackle Box te gaan. Ik ben wel meerdere keren zeer kritisch geweest op Originals en heb ook hun aasmaker bekend gemaakt, dus dat ga ik maar niet doen. Ga daar n.l. niet incognito rondlopen.
Zou hem best een keer willen ontmoeten en mijn deur staat altijd open, dus wie weet?
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

09-12-2016 02:55

Hilco Meijer schreef:Bert,

Ik ga lang niet zover als Kees S. hoor, vind veel van wat hij beweerde dan ook over the top. Ken hem persoonlijk ook niet, maar heb een aantal jaar geleden wel regelmatig contact gehad met een protégee van hem (JWH).
Daarnaast zijn we al weer een aantal jaren verder en weten we ook veel meer, vooral door zelfselectie onderzoek aan vissen. Fascinerende materie overigens.
De visvoerindustrie is daar uiteraard ook erg in geïnteresseerd, geven we de vissen een bepaalde mate van vrijheid in de keuze van hun menu en we hebben mogelijk een groot voordeel, b.v. gezondere en daardoor ook sneller groeiende vissen. Staat nog wel in de kinderschoenen natuurlijk, maar ik denk dat het ook daadwerkelijk toegepast gaat worden in de nabije toekomst.

Ik kijk vooral naar het totaalplaatje, voedingswaarde (en vertering), energiewaarde en attractie. Waarom? Omdat uit onderzoek blijkt, dat vissen daar bepaalde voorkeuren in hebben en dat kun je overigens met heel simpele middelen bereiken.
Met de cirkel rond bedoel ik we zijn weer een beetje terug bij af, maar we hebben tegenwoordig wel meer kennis dan vroeger natuurlijk, omdat veel informatie vrij beschikbaar is op het internet.
Wat ik allemaal beweer is overigens mijn persoonlijke mening en een ander kan en mag er dus heel anders over denken.
Wat toont zelfselectie onderzoek van vissen vooral aan? Vissen kunnen veel meer bepalen voor wat betreft hun menu dan wat de algemene gedachte is. Echt maagdelijke wateren zijn schaars geworden in Nederland, zelfs op de rivieren zijn b.v. veel grote vissen al bekend. Dus de kwaliteit van je aas is m.i. veel belangrijker geworden, vooral ook omdat er door de meeste vissers nog steeds heel veel gevoerd wordt met incompleet aas.
Blanken is tegenwoordig op veel drukbeviste wateren dan ook eerder regel dan uitzondering?
Mijn insteek is, vis je met goed doordachte bol, of m.a.w. een compleet visvoer en je hebt waarschijnlijk een voordeel t.o.v. de rest, omdat je er meer aasopnames op krijgt. Vissen hebben nou eenmaal bepaalde voorkeuren voor wat betreft hun voeding en ze kunnen heel snel bepalen wat er in een bepaalde bol zit. Kost ze waarschijnlijk maar een paar dagen.
Ga je voorvoeren op een bepaald water, dan kun je volgens mij met goed aas wel degelijk een verschil maken t.o.v. de rest.

Voorbeeld, mijn bol (zonder de extra attractie) waar ik volgend jaar mee ga starten, heel simpel toch?

Droge stoffen 1030 gram

150 gram patentbloem
150 gram maïsbloem
100 gram maïsgries
450 gram CéDé protein mix
75 gram gemalen hennep
75 gram gebroken lijnzaad
15 gram lecithine
15 gram fructose

Ongeveer 22 procent eiwit en 16 procent vet en met veel vezels.
Qua voedingswaarde min of meer compleet, voor wat betreft de aminozuren, vetzuren, koolhydraten, vitamines, mineralen en sporenelementen. De extra attractie zorgt vooral ook voor de smaak.
De combinatie van lijnzaad en hennep was voor mij het laatste stukje van de puzzel, de essentiële vetzuren voor een karper (linol- en linoleenzur) in ongeveer de juiste verhouding.
Daar kan een karper niet zonder en die kan ie alleen maar uit zijn voeding halen.
We zullen het zien in het komende jaar.

Is niet de ultieme bol, zoals gezegd niet één bol blijft altijd vangen, dat is onmogelijk. Verandering van spijs doet ook vangen, ik varieer dan ook regelmatig, vis ik weer eens met tijgernoten, dan weer met particles met de pen, single hook, veel voer etc. etc.
Dat is de andere kant van het verhaal, die beesten zijn niet onnozel natuurlijk en met die toeter kunnen ze dan ook het nodige!

Wat Martin betreft, lijkt me in ieder geval een hele sympathieke vent en daarnaast natuurlijk behoorlijk slim en ook nog eens een echte Fries. Een goede kennis van mij heeft me al een paar keer uitgenodigd om samen met hem op een donderdagavond naar de Tackle Box te gaan. Ik ben wel meerdere keren zeer kritisch geweest op Originals en heb ook hun aasmaker bekend gemaakt, dus dat ga ik maar niet doen. Ga daar n.l. niet incognito rondlopen.
Zou hem best een keer willen ontmoeten en mijn deur staat altijd open, dus wie weet?



Heb afgelopen avond even wat bollen gedraaid (met één ei L) van mijn mix voor het voorjaar 2017.
Wou even kijken wat het geplette lijnzaad doet qua draaibaarheid. Geen enkel probleem dus, draaide als een tiet!

Zie foto.

Bol 2017.jpg
(369.52 KiB) 1453 keer gedownload


Heb de volgende liquids gebruikt, omgerekend naar een kilo droge mix:

20 ml. gistextract (Feedstim),
35 ml. Oester extract (Feedstim),
20 ml. Kikkoman sojasaus (AH),
20 ml. vissaus (Blue Elephant AH).

Daarin opgelost 7 gram citroenzuur, kom ik uit op 0,5 procent dosering. Is een zuur, dus dat reken ik zo’n beetje precies uit. Te veel en het gaat misschien tegen je werken.
Qua eieren kom ik uit op precies 7 (L).

Kosten, voor de complete bol, inclusief alles bijna € 6,50. De verse eieren en de Cedé zijn overigens de grootste kostenposten.

Heb je wel een topbol natuurlijk, waar echt alles in zit, qua voedingswaarde, energiewaarde, attractie en vertering en daarnaast ook nog eens vers van de pers. Oftewel een winner!
Geschikt voor de instant visserij, maar vooral ook voor de langere termijn.
Stelling: een goede zelfdraaier (met veel kennis), maakt een betere bol dan een aasbedrijf.
In de business draait het vooral om trends, tegenwoordig is dat vooral attractie, een karpervisser wil nou eenmaal een bol die lekker ruikt, zegt meestal niks, maar dat weet de gemiddelde visser niet. Daarnaast, zien de meeste aasbedrijven het totale plaatje niet en dat is nou juist het geheim van een echt goede bol. Je moet dat beest geven, waar ie behoefte aanheeft en waar ie voorkeuren voor heeft. Draait allemaal om kennis.
Op alle bollen is vis te vangen, maar de meeste hebben tekortkomingen en zijn dus incompleet. Is je bol wel compleet, dan heb je m.i. altijd een voorsprong op de rest, in ieder geval op de tegenwoordig druk beviste wateren.

Kunnen Gary Bayes en Frans de Ceulaer nog een puntje aan zuigen, want die hebben volgens mij vooral een kokervisie! En dollartekens in hun ogen natuurlijk.

Daarnaast draait aas momenteel vooral om marketing, oftewel het moet verkocht worden, heel veel bedrijven weten b.v. helemaal niks van aas, waar wel het nodige van marketing en dan kun je dus ook al een heel eind komen.

Gelukkig heb ik nergens verplichtingen (zou het ook niet willen) en ben ik eigen baas.
Daardoor kan ik hier op het forum gewoon open zijn, over waar ik in geloof en hoef ik dat ook niet voor me te houden. Weet dat velen het onzin vinden, maar waar is dat op gebaseerd? Er wordt namelijk nogal wat geroepen, door Jan en alleman.
Wat ik beweer is in ieder gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en de praktijk laat ook nog eens het nodige zien.

Bottom line is m.i., heel veel van wat de echt grote aasbedrijven beweren is niks meer of minder dan gebakken lucht. Gaat alleen maar om geld!
Gebruikersavatar
Rik koster
Berichten: 5111
Lid geworden op: 26-09-2009 12:49
Locatie: zuid holland
Contacteer:

09-12-2016 08:47

Hoe kun jij nu een stelling maken, dat een zelf draaier een betere bol bakt dan een aas bedrijf ? In dit geval praat je over jezelf, vrij arrogant, en je balletje heb het water nog niet eens aangeraakt ! Theoretisch gelul....

Jij wil dus beweren dat mensen als Jacco noordermeer, Chris Gabrielle, mitsz van der kamp, joop butselaar etc allemaal "koekenbakkers" zijn, en hun aas puur draaien uit winstmarge ? Dat is nogal wat....

Het zou je sieren als je eens een keer anderen niet onderuit haalt, en de betweter uit loopt te hangen die de beste boilies van de wereld bezit, iets minder theoretisch gelul, en wat meer praktijk aanhaalde met film, foto's, of iets in die richting. Op google is alles te vinden, maar aan het water moet het gebeuren. Ik zou zeggen, start eens een vangsten topic December, en blaf die is helemaal vol met al die karpers die je net in springen wegens je ziekelijke wonder bollen.

En begrijp me niet verkeerd, ik speel niet op de man af, en in sommige gevallen ben ik heus dingen eens, maar de arrogantie en negativieteit hoe je anderen te kakken zet als geldwolven zonder verstand van wat ze aan aas maken gaat er bij niet in, en dan zie ik graag keiharde feiten, en niet op papier, maar in de praktijk.

Mvg
Gebruikersavatar
Joost Rippen
Berichten: 418
Lid geworden op: 18-08-2016 14:42

09-12-2016 09:27

ach die Hilco...

de boodschap dat je altijd kritisch moet blijven en niet in marketingpraatjes moet trappen is gewoon een goeie.
maar stellen dat je zelf de ultieme bol draait en al het andere meuk is, is natuurlijk niet waar. een beetje doorgeslagen dus. en ook overgefixeerd op maar een aspect van het vissen, het aas. een soort obsessie geworden denk ik.

je hebt goeie bollen en minder goeie bollen, maar je vangt er je visje wel mee. stellen dat je de ultieme revolutionaire bol ontwikkeld hebt is gewoon onzin, wie dat dan ook verkondigd. (zowel de professionele aasfirma als de zelfdraaier dus)

in principe doet Hilco hetzelfde als de grote aasproducenten, namelijk zijn eigen bol de hemel in prijzen. alleen verkoopt hij ze niet.
Marco Mostert
Berichten: 3296
Lid geworden op: 28-05-2008 17:59

09-12-2016 11:00

Bij gebrek aan nieuwe topics toch hier weer aan het lezen, ..en soms ook scrollen, geslagen.
Marco, het gaat helemaal niet om winnen, maar om kennis, jij hebt jouw visie, ik heb de mijne. Jij noemt het gezever, maar het meeste wat ik zeg is gebaseerd op wetenschappelijke feiten.
Seks - in overeenstemming - is net als een goede boilie; In eerste instantie gewoon erg lekker. Daar hoef ik persoonlijk geen wetenschap voor te bestuderen.

..Daarop mogelijke betere seks is een kwestie van overleg (...) en dit vervolgens vaker in de praktijk brengen. Is net als met boilies. Na wat jaartjes zelf rollen en zelf vangen weet ik vanuit de praktijk wat werkt:
een grote diversiteit aan producten gebruik (hoeft 't nog niet ingewikkeld te zijn) die elkaar aanvullen c.q. complimenteren.
Zo weet ik o.a., om welke reden dan ook - smaak, hardheid, structuur etc. -, wat ik persoonlijk niet meer in bepaalde hoeveelheden in m'n aas wil. Maar dat maakt het nog geen absolute waarheid om hier te verkondigen!

Zelfs wetenschappelijke aasfeiten hebben geen invloed op de wispelturigheid van vis e.a. bijkomende facetten binnen onze visserij. Bovendien zit er in een woord als plusminus, zoals geschreven in jouw mix
400 gram ei (plusminus)
wat mij betreft ook maar weinig wetenschappelijks...

Plusminus is meer mijn benadering :wink: .
Groeten, Marco.

..Ironisch genoeg is m'n glazen bol gebarsten uit voorspelbaarheid 8).
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

09-12-2016 17:03

Op een punt heeft hij wel gelijk er zitten letterlijk nog al wat koeken/broodbakkers en koks onder de hedendaagse boilieboeren. :o Hoe ik dat weet was er zelf ook een koekenbakker :lol: :lol:

Groet,
Peter

PS. Vanavond de regioavond van de KSN nog maar eens bezoeken in ons Brabant.
Marco Mostert
Berichten: 3296
Lid geworden op: 28-05-2008 17:59

09-12-2016 17:33

Da's beter dan de tandarts die ik zo moet opzoeken :) (boer met kiespijn).

Op een punt heeft hij wel gelijk er zitten letterlijk nog al wat koeken/broodbakkers en koks onder de hedendaagse boilieboeren.
Zal best. Zolang mensen zaken voor zoete koek slikken...
Groeten, Marco.

..Ironisch genoeg is m'n glazen bol gebarsten uit voorspelbaarheid 8).
daan ramakers
Berichten: 130
Lid geworden op: 17-12-2004 21:59
Locatie: turnhout

09-12-2016 19:36

ik vind wat hilco doet bewonderingswaardig
die man steekt nog echt tijd in het uitpluizen over hoe en waar een karper nood aan heeft
en deelt het dan nog eens met ons....
tuurlijk heb je pro en tegen hilco maar waar zijn de andere grote namen die wat met ons delen???
ik kom vroeger enorm genieten van de posts van mitz en chris enz maar waar zijn die posts nu?
hebben ze er geen zin meer in omdat er toch veel negatieve krietiek op gespuwd word?
het aantal post van menbers neemt ook steeds af...jammer genoeg...waarom ??? afgunst of ontwetendheid?
dus pet af wat hilco voor ons doet.....
ben ik het altijd met hem eens nee want jammer genoeg bevist hilco niet genoeg verschillende waters
elk water is anders zit j op rivier...kanaal...druk beviste put..is er veel aanbod van natuurlijk voedsel of niet....en vooral kennis van het water waar je vist..
maar hij toont ons een mooi bolletje waar vis op reageert of het nu de wonderbol is of niet...
fact is dat je op de juiste plaats op het juiste moment moet zijn ....weten moet ik nu veel voeren of net weinig....aas is belangrijk en er is een verschil in maar nog belangrijker is dat je hengels in het water liggen en je vertrouwd op je ervaring qua aas rig enz
vis vang je aan de waterkant heren
wat niet wegneemt dat aasdraaien een hobby binnen je hobby kan zijn

mvg

daan
Hilco Meijer
Berichten: 1476
Lid geworden op: 17-11-2009 22:25

10-12-2016 00:27

Rik,

Natuurlijk moet het aan het water gebeuren. Zijn denk ik heel weinig karpervissers die zo vaak vissen als mij. Dit jaar, van april t/m oktober bijna elke avond gevist en dan kom je dus gauw op zo’n 200 keer.
Vis tegenwoordig vooral nog op stadswater, ben bijna 60 en heb geen zin meer in nachtvissen, uren draaien en voorvoeren. Vroeger wel veel gedaan, o.a. in het Twentekanaal en het Friese buitenwater. Nu heb ik het na twee uurtjes meestal wel bekeken, maar dit jaar toch nog wel bijna 130 vissen gevangen.
Toen ik begon met boilievissen draaiden we alles nog met de hand, simpelweg omdat er nog geen rolplanken waren. Eigenlijk was er helemaal niks te koop op karpergebied. Ik ben dus nog van de patatgeneratie en dan bedoel ik natuurlijk voor wat betreft het karpervissen.

Heb je een bedrijf, dan is dat je inkomstenbron en wil je ook winst maken, lijkt mij logisch.
Je werkt met een machinepark en dus zul je ook wel eens concessies moeten doen aan je aas.

Ik schreef:

Bottom line is m.i., heel veel van wat de echt grote aasbedrijven beweren is niks meer of minder dan gebakken lucht. Gaat alleen maar om geld!

Denk dat het ook waar is en dat er daarnaast ook gewoon nieuwe markten gecreëerd worden, zie maar wat er allemaal te koop is aan dips, soaks etc. Ben je een kleiner bedrijf, zal je toch mee moeten, omdat de klant die producten nou eenmaal wil.
Heb zo nu en dan wel eens contact met Chris en dat is denk ik een heel integer persoon, met echte liefde voor het vak. Voor veel aasbedrijven zal idd. het geld de belangrijkste drijfveer zijn, je bent tenslotte in de eerste plaats ondernemer.
Een goede draaibaarheid en uitharding van het aas is voor een producent het allerbelangrijkste en heeft de eerste prioriteit. Daarna komt de rest.
Een zelf draaier met verstand van zaken heeft m.i. dan ook meerdere voordelen en hoeft daarnaast ook niet op een dubbeltje te kijken.

Natuurlijk chargeer ik wel eens, is ook een beetje het spel.
Jij noemt wat ik beweer arrogantie, ik noem het geloof in eigen kunnen.
Je speelt wel op de man, maar van jou kan ik dat wel hebben, omdat het denk ik uit je hart komt.

Greetz!
Arno van Beek
Berichten: 810
Lid geworden op: 30-11-2014 19:04
Locatie: Drenthe

10-12-2016 02:00

Engelse bollen zijn door de regel toch wel instant bollen omdat ze gemaakt zijn voor afgeladen dayticket wateren in Engeland.

Afgelopen herfst vakantie kwam ik op maandag aan er waren totaal zo'n 25 man aan het karpervissen, een hoop mensen hadden van vrijdag tot vrijdag geboekt.

Toen ik aankwam waren er 2 kleine karpers gevangen en voor de rest was het het hele weekeinde stil geweest. (water temp 9 graden)
Er zaten mensen met Mainline Cell, Nash The key, CCmoore, BFP, TTB, MTC, Originals, Boiliemeister etc.

heb in de middag meteen gevoerd met een ready made test bol en oor het slapen gaan nog een keer (hengel er op gelegd en geen aanbeet)

Op dinsdag gevoerd (hengel er op gelegd en geen aanbeet)

Woensdag gevoerd en rond middernacht kreeg ik de eerste run en ving ik een 12 pond karper, toen wist ik dat er veel weekeind vissers waren en de vissen de klappen van de zweep kenden. (3 dagen)
Een andere visser ving die dag ook een kleine karper op een popup die ik hem gegeven had :).

Donderdag gevoerd en de hengels er op na het eten binnen 3 uur 7 runs (3 12 ponders, 3 18 ponders en een 22 ponder.

Vrijdag gevoerd, in de middag 8 runs waarvan de kleinste 18 pond en de grootste 28 pond.

Zaterdag gevoerd en geen enkele aanbeet aan de overkant ging voor het eerst de beetmelder af sinds maandag maar die vis werd gelost.
Tot een uur of 1 snachts niets en ik dacht al er is iets veranderd... en daar ging de hengel 32 pond en een uur later 34 pond.

Al die andere mensen bij elkaar hebben 3 vissen gevangen in anderhalve week en deze zaten op veel betere stekken.

Een hoop zagen het water branden, er waren er zelfs 2 die een boot huurden en mijn lijnen gingen opdreggen door afgunst...

Ik had die week 18 vissen, kunnen die mensen dan niet vissen? de meeste wel maar zoals ik woensdag al merkte had dit met 2 dingen te maken.

1). Dressuur zijn gewend aan weekend vissers en bijten de eerste dagen niet op nieuw aas.
2). Het meeste aas moeten ze niet meer na 3 dagen omdat de mix beroerd is.

Een goede bol is zo belangrijk en al helemaal op dressuur wateren, ik hebt een soortgelijke bol gevist als Hilco en daar bleef ik ook gewoon mijn vissen mee vangen.

Overpriced Engels aas is leuk om instant te vissen op een water waar geen dressuur is of afgeladen is met hongerige vis.

Had vroeger de la ook vol met verschillende soorten en merken bollen, die bol voor dit water die voor dat...

Als al dat andere aas zo goed is waarom vang je er na een aantal dagen dan amper meer iets op?

Martin post is zelfs naar Frankrijk gereden om te voeren met originals voor de originals promo...
Als die bollen goed waren dan voer je er hier toch een paar keer mee en dan show je een paar mooie Drentse kanaal schubs, denk dat dit hem niet geworden is.

Goede en complete bollen zijn niet goedkoop om zelf te maken en je zit zo op een euro of 6 á 7 maar je vangt er wel vis mee en je blijft vangen.

Als je Hilco niet geloofd kun je ook eens een paar kilo draaien van het recept wat hij gegeven heeft en er mee vissen maar (vissen is weten)
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

10-12-2016 09:52

1). Dressuur zijn gewend aan weekend vissers en bijten de eerste dagen niet op nieuw aas.
2). Het meeste aas moeten ze niet meer na 3 dagen omdat de mix beroerd is.


Mis in bovenstaande een redelijke onderbouwing. Veel wordt er hier geroepen waarbij het ik gehalte erg hoog is. Geeft me te denken maar in ons wereldje zeker geen uitzondering.

Een prettig weekeind,
Peter
Harm Rademakers
Berichten: 1808
Lid geworden op: 19-03-2012 19:34

10-12-2016 10:02

30 jaar mais en graan van de overslag worden ze nog steeds niet beroerd van.
Marco Mostert
Berichten: 3296
Lid geworden op: 28-05-2008 17:59

10-12-2016 10:12

Persoonlijk, wanneer ik naar een zelf samengestelde boilie en de vangsten van een jaartje of twee geleden kijk - denk ik dat ze van een bepaald extra toegevoegd product wel degelijk beroerd kunnen worden. Moest standaard de boiliehoeveelheid met partikels verdunnen om de vangsten op te schroeven. Maar dat was een totaal andere CB discussie :D

Wat mij in dit topic 'stoort' is dat de bol welke door Hilco hier zelf aangekaart wordt eigenlijk door hem zelf met evenveel bombarie gebracht wordt - zij het dit maal gedeeltelijke wetenschappelijke bombarie - als de Originals waar dit topic over gaat (en ook andere boilietopics), maar waar hij juist zelf telkens over de bombarie van anderen struikelt!?

Bombarie om bombarie...

Dan denk ik op mijn beurt; Je eigen voorbeeld bol is gewoon een beetje doordachte boilie die elke beetje nadenkede thuisdraaier (of uitbesteder) zelf in elkaar kan knutselen en dat vast ook doet. Niet meer of minder! Dat hij inzicht in een bol geeft; Tja, dat zullen de meeste bollenboeren niet doen. Maar die receptuur is een onderdeel van hun inkomen.

Wat betreft het verdere bollenboer gezaag; Er zal vast door een aantal boilie boeren, misschien het gros, de boilie productie uitbesteed worden. Maar van de andere kant heb ik twee jaar terug, bij een kleinere bollenboer net over 't water, een receptuur mogen aanhoren (openheid) van een bol rond de 4 a 4,50 euro die niet voor Hilco's - of wat dat betreft; m'n eigen aas - onderdeed. En er zijn hier ondertussen ook andere bollenboeren genoemd waar het hoogst waarschijnlijk wel goed met de aasjes zit. Heb je twijfels bij aangekocht aas; Kopieer dan wat mij betreft Hilco's mix of een ander receptuur zoals er al legio op CB besproken zijn, voeg eventueel nog iets eigens toe (liefst drie druppels azijnzeikerszuur), en zet die twijfel aan de kant. Nog simpeler kan ik het niet stellen! Zeker niet wanneer ik Arno hierboven 6 a 7 euro de kilo zie neerschrijven die er blijkbaar nodig is om wat zinnigs aan aasje in elkaar te steken??? Want dat is geleuter van de grootste orde, ..of je koopt je producten totaal verkeerd - bij magische aasgoeroes :lol: - in!

En betreffende stadswatertjes; Daar hoopjes vis gevangen met kekererwten, ..en 't werd alleen maar beter.
Groeten, Marco.

..Ironisch genoeg is m'n glazen bol gebarsten uit voorspelbaarheid 8).
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

10-12-2016 10:40

[quote]150 gram patentbloem
150 gram maïsbloem
100 gram maïsgries
450 gram CéDé protein mix
75 gram gemalen hennep
75 gram gebroken lijnzaad
15 gram lecithine
15 gram fructose
[/quote]

De toevoeging van extra lecithine roept de vraag op waarom. Dooiers van eieren bevatten toch meer dan genoeg essentiële voedingstoffen als lecithine?

Wat is er op tegen om met soja te werken in je bollen. Ook hier zitten veel essentiële voedingstoffen in??

Groet,
Peter
Marco Mostert
Berichten: 3296
Lid geworden op: 28-05-2008 17:59

10-12-2016 11:15

Yep...
Marco Mostert schreef:(PS: Zoals menig bollen draaier weet - en rustig mag vergeten - is lysine te vinden in o.a. ei en sojameel. Want er zijn waarschijnlijk maar weinig bollen waar niet één van beide in verwerkt is...)

Persoonlijk ondervond ik het niet gebruiken van sojameel niet nadelig. In mijn ogen een te duur product en gemakkelijkere kans op bederf wanneer droge mix langer bleef staan. Heb ik ondervangen door andere producten in de mix(en), die wat mij betreft een grotere meerwaarde (smaak of anderzijds) gaven...

http://umm.edu/health/medical/altmed/supplement/lysine

Mijn;
Ik donder het gewoon 'allemaal' in een bol
klinkt ondoordachter dan 't is 8) :wink: .
Laatst gewijzigd door Marco Mostert op 10-12-2016 11:31, 1 keer totaal gewijzigd.
Groeten, Marco.

..Ironisch genoeg is m'n glazen bol gebarsten uit voorspelbaarheid 8).
Gebruikersavatar
pj otte
Berichten: 3417
Lid geworden op: 16-09-2006 11:42

10-12-2016 11:26

CéDé protein mix wat hier zo verheerlijkt wordt is een mooi product voor luie vogelkwekers. Jaren mijn vogels in de rui tijd een eigen samengestelde protein mix gegeven. De zaden in de mix kregen ze al het hele jaar samen met een gekookt eidooier in een beschuitje geprakt was top spul in die tijd.

Om de ik factor te bepalen praat hier wel over 58 jaar kapervissen ervaring. :lol: :lol:


Tot zover voor vandaag mijn bijdrage ga een uurtje vissen.
Peter
Marco Mostert
Berichten: 3296
Lid geworden op: 28-05-2008 17:59

10-12-2016 11:46

Hopelijk toch niet met partikels :wink:.
Groeten, Marco.

..Ironisch genoeg is m'n glazen bol gebarsten uit voorspelbaarheid 8).